अंक/संख्या खेळ.

शिक्षण प्रक्रिया ही आनंददायी करण्यासाठी कृतिकेंद्रित शिक्षणावर भर देणे आवश्यक आहे. कृतीयुक्त शिक्षणातील आनंद हा शिक्षण प्रक्रियेतील महत्त्वाचा घटक मानला जातो. या (कृतीयुक्त) शिक्षण पद्धतीमुळे विद्यार्थ्यांची अभिरुची, आकलन क्षमता, कौशल्ये वाढीस लागतात.
    खेळाचा व गणिताचा उत्कृष्ट समन्वय साधला तर मुले आनंदी होतात आणि नकळत त्यांची गणितीय संकल्पना दृढ होते. खेळातून संबोधांचा, कौशल्यांचा विकास लवकर, स्पष्ट व अनौपचारिकरित्या सहज होतो. त्यामुळे वेगवेगळ्या विषयातील संबोध, संकल्पना खेळांच्या माध्यमातून विकसित होण्यासाठी आज इयत्ता पहिली ते सातवीच्या विद्यार्थ्यांसाठी~ *अंक/संख्या खेळ* हा गणितीय खेळ घेतला.

हेतू✳
(०१) गटनायकाची भूमिका करण्यासाठी मुलांमध्ये नेतृत्वगुण विकसित करणे.
(०२) विद्यार्थांमध्ये एकजूट, सामूहिक जबाबदारी, खेळाचे महत्व, कृतितील अचूकता, गती, वेग, समन्वय, ध्यान, संख्याज्ञान, साहित्य व करावयाच्या हालचाली, आदि. बाबींची जाणीव करून देणे. (०३) प्रत्येक विद्यार्थ्याला स्वत:च्या कुवतीनुसार, गतीनुसार व आवडीनुसार शिकण्याची संधी उपलब्ध करून देणे.
(०४) वेगवेगळ्या खेळाच्या/कृतीच्या माध्यमातून विद्यार्थांना आनंद देण्यावर भर देणे हा होय.*

खेळाची कार्यवाही⏩
(०१) शालेय मैदानाचे क्षेत्रफळ लक्षात/विचारात घेऊन विद्यार्थ्यांना गोलात उभे करा.
(०२) एक गटनायक नेमा. त्याला/तिला दिसू नये यासाठी त्याच्या/तिच्या डोळ्यावर रूमाल/पट्टी बांधा व मध्यभागी उभे राहण्यास सांगा.
(०३) खेळ कसा खेळावा या संदर्भाने प्रात्यक्षिक मार्गदर्शन करा. जसे~ एक ते पुढे क्रमशः संख्या म्हणायची किंवा सुलभकाने सुचविलेल्या घरातील संख्या उच्चारत असताना गोलातील विद्यार्थ्याने स्वत:च्या हातातील वस्तू जसे- चेंडू/रिंग/झाकण/बाॅटल आपल्या शेजारच्या मित्राला/मैत्रिणीला द्यायची/पास करायची. त्या विद्यार्थ्याने बाजूच्या दुसर्‍या, दुसर्‍याने तिसर्‍या, तिसर्‍याने चौथ्या,........ याप्रमाणे वस्तू हातात द्यायची.
(०४) गटनायकाने एक ते क्रमशः नऊ पर्यंत संख्या उच्चारताना किंवा सुचविलेल्या घरातील संख्या उच्चारताना मध्येच शून्य संख्या उच्चारावी व त्यावेळेस ज्या विद्यार्थ्याच्या हातात वस्तू असेल तो विद्यार्थी बाद होईल. पण जर एखाद्या दुसर्‍या विद्यार्थाच्या हातात वस्तू देण्याआधीच जर शून्य उच्चारला तर ज्याच्या हातात वस्तू असेल तो/ती बाद होईल.
(०५) पुन्हा खेळाला सुरूवात करायची. अशाप्रकारे एकेक विद्यार्थी बाद होतात अखेरीस जो विद्यार्थी शेवटपर्यंत राहील त्याला/तिला विजयी घोषित करावे.

➡अध्ययन फलनिष्पत्ती~ *
(०१) एक ते नऊ पर्यंत अंक किंवा ११/२१/३१/४१/....... च्या घरातील संख्या क्रमशः  उच्चारता येणे.
(०२) खेळातून आनंद मिळतो.
(०३) विद्यार्थ्यांची  क्रियाशीलता वाढीस लागते.
(०४) खेळातून ताणतणाव दूर होतो.
(०५) विद्यार्थ्यांमध्ये  स्त्री-पुरूष समानता या मूल्याची रूजवणूक होते.
(०६) विद्यार्थ्यांमध्ये नेतृत्व गुण व संघभावना वाढीस लागते.
(०७) विद्यार्थ्यांच्या आंतरिक उर्जेस वाव मिळतो.*

संकल्पना~
संतोष मो. मनवर
जि.प,उ.प्रा. शाळा पंचाळा.