वाक्प्रचार

•  अंग टाकणे - अगदी कृश होणे.
•  अंग धरणे - बाळसे धरणे.
• अंगात येणे - वेड्यासारखे वागणे.
•  उरात धडकी भरणे - अतिशय भीती वाटणे.
•  उरी फुटणे - मनाला सहन न होण्यासारखा धक्का बसणे.
•  हातघाईवर येणे - उतावीळ होणे.
•  हातात कंकण बांधणे - प्रतिज्ञा करणे.
•  हातपाय हलविणे -  प्रयत्न करणे.
•  हातापाया पडणे - विनवणी करणे.
•  हव्यास धरणे - उत्कट इच्छा धरणे.
•  हुतात्मा होणे - उच्च ध्येयासाठी बलिदान करणे.
•  हायसे वाटणे - समाधान वाटणे.
•  हात मारणे - ताव मारणे, फायदा करून घेणे.
•  हात चालणे - पैसा मिळणे.
•  हात देणे - मदत करणे.
•  हरभऱ्याच्या झाडावर चढविणे - खोटी स्तुती करणे.
•  हात आखडता घेणे - देण्याचे प्रमाण कमी करणे.
•  हातपाय गाळणे - नाउमेद होणे.
•  हाडे खिळखिळी करणे - अतिशय त्रास देणे.
•  हाडीमाशी भिनणे - अंगांगात भिनणे.
•  हातावर तुरी देणे - फसवून पळून जाणे.
•  हातावर शीर घेणे - जीवावर उदार होणे.
•  योगक्षेम चालविणे - चरितार्थ चालविणे.
•  रक्ताचे पाणी करणे - अतिशय श्रम करणे.
•  रामराम ठोकणे - कायमचा निरोप घेणे.
•  रामायण लावणे - लांबड लावणे.
•  राम नसणे - अर्थ नसणे.
•  रेवडी उडविणे - फजिती करणे.
•  रंग दिसणे - संभव असणे.
•  लाचार होणे - निरुपाय होऊन शरण जाणे.
•  लांडगेतोड करणे - शत्रूवर तुटून पडणे.
•  वचनाला जागणे - दिलेला शब्द पाळणे.
•  वाण पडणे - कमी पडणे.
•  वाघाचे कातडे पांघरणे - मुद्दाम ढोंग करणे.
•  वेसण घालणे - मर्यादा घालणे.
•  वेड लागणे - नाद लागणे.
•  वेड घेऊन पेडगावास जाणे - मुद्दाम ढोंग करणे.
•  वनवास भोगणे - हालअपेष्टा भोगणे.
•  वाटेला जाणे - खोडी काढणे.
•  विकोपास जाणे - अतिरेक होणे, मर्यादेबाहेर जाणे.
•  विधिनिषेध न बाळगणे - कसलाच धरबंद नसणे.
•  विरंगुळा मिळणे - मन रमणे, समाधान वाटणे.
•  सोक्षमोक्ष लावणे - शेवट करणे.
•  संगनमत करणे - एकमेकांशी बेत ठरविणे
•  शब्द खाली पडू न देणे - मनाप्रमाणे वागणे.
•  शंभर वर्षे भरणे - नाशाची वेळ येणे.
•  शिकस्त करणे - खूप प्रयत्न करणे.
•  शोभा होणे - फजिती करणे.
•  सही फिरणे - प्रतिकूल वेळ येणे.
•  सळो कि पळो करून सोडणे - अतिशय त्रास देणे.
•  सतीचे वाण घेणे - अतिशय अवघड गोष्ट करण्याची जबाबदारी स्वीकारणे.
•  साखर पेरणे - गोड गोड बोलून आपलेसे करण्याचा प्रयत्न करणे.
•  सोक्षमोक्ष लावणे - शेवट करणे.
•  संगनमत करणे - एकमेकांशी बेत ठरविणे. 
•  तोंडात साखर घालणे - आनंदाने तोंड गोड करणे.
•  सोन्याचा धूर निघणे - खूप संपत्ती असणे.
•  स्वर्ग दोन बोटे उरणे - गर्व होणे.
•  रसातळाला जाणे - नाश होणे.
•  राम नसणे - अर्थ नसणे.
•  माणसे जोडणे - माणसे आपलीशी करणे.
•  मानगुटीस बसणे - अगदी पिच्छा पुरविणे.
•  मागमूस नसणे - ठावठिकाणा नसणे.
•  मिंधे बनणे - लाचार बनणे.
•  मुभा असणे - परवानगी असणे, मोकळीक असणे.
•  मुसंडी मारणे - एकदम धडक मारणे.
•  मृत्युच्या दाढेत लोटणे - मरण जवळ करणे.
•  राम म्हणणे - मरणे.
•  मिशीला पीळ देणे - बढाई मारणे.
•  मुठीत ठेवणे - ताब्यात ठेवणे.
•  मूठमाती देणे - शेवट करणे.
•  मांजराच्या गळ्यात घंटा बांधणे - अशक्य गोष्ट करू पाहणे.
•  मिशांना तूप लावणे - उगीच ऐट करणे.
•  बाजार आटोपणे - सर्वकाही संपणे.
•  बाजारच्या भाकरी भाजणे - दुसऱ्याच्या उठाठेवी करणे.
•  बाहुलीप्रमाणे नाचविणे - आपल्या तंत्राप्रमाणे वागविणे.
•  भिडेला बळी पडणे - आग्रहापुढे मान तुकविणे.
•  भीक न घालणे - न जुमानणे.
•  भिकेचे डोहाळे लागणे - दारिद्रीपणाने वागणे.
•  मन जाणे - इच्छा होणे.
•  मनात भरणे - पसंत पडणे.
•  मन खाणे - मनाला टोचणी लागणे.
•  मनातल्या मनात जळणे - जळफळणे.
•  मान ताठ ठेवणे - अभिमानाने जगणे, बोलणे.
•  मनात मांडे खाणे - मनोराज्य करणे.
•  मन घालणे - लक्ष देणे.
•  माती करणे - नाश करणे.
•  माशा मारीत बसणे - कसातरी वेळ घालविणे.
•  बारा वाजणे - नाश करणे.
•  बलिदान करणे - प्राण अर्पण करणे.
•  बिमोड करणे - नायनाट करणे.
•  बेभान होणे - आवेश अनावर होणे.
•  पोटात शूळ उठणे - मत्सर वाटणे.
•  पोट बांधणे - उपाशी राहणे.
•  पाठीमागे भुंगा लावणे - एकसारखा त्रास देणे.
•  पायरीला पाय लावणे - दर्जा सोडून वागणे.
•  पराचा कावळा करणे - एखादी गोष्ट फुगवून सांगणे.
•  दुवा देणे - भले म्हणणे.
•  दु:ख वेशीला टांगणे - संकटे लोकांपुढे मांडणे.
•  दगाबाजी करणे - विश्वासघात करणे.
•  दुधात साखर पडणे - आनंदात आणखी आनंदाची भर पडणे.
•  दात घशात उतरविणे - पराभव करणे.
•  दगडाखाली हात सापडणे - अडचणीत येणे.
•  दगडाला शेंदूर फासणे - उगीचच एखाद्याला महत्व देणे.
•  दु:खावर डागण्या देणे - दु:खी माणसाला टोचून बोलणे.
•  धूळ चारणे - मानभंग करणे.
•  धुळीस मिळणे - नाश होणे.
•  धाबे दणाणने - फार भीती वाटणे.
•  धाब्यावर बसविणे - बाजूस सारणे.
•  धूळ खात पडणे - वाया जाणे.
•  नाक वर करून बोलणे - अभिमानाने बोलणे.
•  ताव मारणे - भरपूर खाणे.
•  तोंड सोडणे - वाटेल तसे बोलणे, उपशब्द बोलणे.
•  तोंड वासून पाहणे - आश्चर्याने पाहणे.
•  तोंडाला कुलूप लावणे - गप्प बसणे.
•  तोंडचे पाणी पळणे - खूप भीती वाटणे.
•  तोंडात मारून घेणे - पश्चाताप होणे.
•  तोंड काळे करणे - निघून जाणे.
•  तोंडात शेण घालणे - समाजात छी: थू होणे.
•  तोफेच्या तोंडी देणे - संकटात लोटणे.
•  तोंडघशी पाडणे - विश्वासघात करणे.
•  तुपाच्या आशेने उष्ट खाणे - फायद्यासाठी अपमान सहन करणे.
•  तंबी देणे - धाक घालणे.
•  थंड फराळ करणे - उपाशी राहणे.
•  थैमान घालणे - धिंगाणा घालणे.
•  दात पाडणे - फजिती करणे.
•  टाळूवरून हात फिरवणे - पूर्ण वाटोळे करणे.
•  टाळूवरचे लोणी खाणे - पूर्ण  फायदा घेणे.
•  टक्केटोणपे खाणे - चांगल्या वाईट अनुभवांनी शहाणे होणे.
•  टेंभा मिरविणे - बडेजाव दाखविणे.
•  टिवल्याबावल्या करणे - कसातरी वेळ घालविणे.
•  ठाण मांडणे - निर्धार करणे.
•  डोके खाजाविणे - युक्ती शोधणे.
•  डोके देणे - धीराने तोंड देणे.
•  डोके भडकणे - संतापणे.
•  डोक्यावर बसणे - फाजील मान देणे.
•  डोक्यात भरविणे - भरीस घालणे.
•  डोळ्यावर धूर येणे - सत्तेचा अगर संपत्तीचा गर्व होणे.
•  डोळे उघडणे - पश्चाताप होणे.
•  कोंबडे झुंजवणे - भांडण लावून मजा पाहणे.
•  काळजाचे पाणी होणे - अतिशय घाबरणे.
•  कोंड्याचा मांडा करणे - आहे त्यातून चांगले निर्माण करणे.
•  खस्ता खाणे - कष्ट करावे लागणे.
•  खडे फोडणे - व्यर्थ दोष देणे.
•  खापर फोडणे - दोष देणे.
•  खनपटीस बसणे - एखाद्या गोष्टीच्या मागे सारखे लागणे.
•  खाल्ल्या घराचे वासे मोजणे - एखाद्याने केलेले उपकार न स्मरणे.
•  खिसा गरम करणे - पैसा मिळवणे.
•  गय करणे - अपराध्यास सोडून देणे, क्षमा करणे.
•  गळ घालणे - आग्रह धरणे.
•  गयावया करणे - काकुळतीस येणे.
•  गहजब करणे - फार बोभाटा करणे.
•  गळ्यातला ताईत होणे - अत्यंत प्रिय होणे.
•  ग्रहण सुटणे - काळजी  नाहीशी  होणे.
•  गाढवाचा नांगर फिरवणे - पूर्ण वाटोळे करणे.
•  गंगेत घोडे न्हाणे - काम तडीस जाणे.
•  गाई पाण्यावर येणे - रडायला येणे.
•  घर बसणे - एखाद्या कुटुंबाचा पूर्ण नाश होणे.
•  घरावर तुळशीपत्र ठेवणे - त्याग करणे.
•  गुजराण करणे - कसेतरी पोट भरणे.
•  घर धुवून नेणे - घरातील बहुतेक वस्तू नेणे.
•  घोडे मारणे - आगळीक करणे.
•  घोडा मैदान जवळ येणे - कसोटीची वेळ जवळ येणे.
•  चटका बसणे - दु:ख होणे.
•  चकार शब्द न काढणे - काहीही न बोलणे.
•  चटणी होणे - नाश होणे.
•  चीज करणे - सार्थक करणे.
•  चौदावे रत्न दाखविणे - खूप मार देणे.
•  छक्केपंजे करणे - हातचलाखीने फसवणे.
•  छाती फाटणे - भयंकर घाबरणे.
•  जीवनयात्रा संपणे - मृत्यू पावणे.
•  जीव मेटाकुटीस येणे - फार त्रास होणे.
•  जीव टांगणे - काळजीत पडणे.
•  जिवाचे रान करणे - खूप कष्ट करणे.
•  जीभ चावणे - चपापणे.
•  जिवाची मुंबई करणे - चैन करणे.
•  जीव भांड्यात पडणे - काळजीतून मुक्त होणे.
•  जिभेला हाड नसणे - वाटेल तसे बोलणे.
•  जीव लावले - लळा लावणे.
•  जेरीस आणणे - शरण यायला भाग पाडणे.
•  झाडा देणे - परिणाम भोगणे.
•  झुंबड उठणे - गर्दी होणे.
•  पायाशी लोटांगण घालणे - शरण येणे.
•  पादाक्रांत करणे - जिंकणे.
•  पोटाशी धरणे - ममतेने वागविणे.
•  मन मोठे करणे - उदारपणा दाखविणे.
•  मन विरघळणे - दया उत्पन्न होणे.
•  मन मोडणे - मनाविरुद्ध वागणे 
•  मान टाकणे - निर्बल होणे.
•  मान तुकवणे - ऐकणे.
•  प्राण कंठाशी येणे - जीव कासावीस होणे.
•  प्राण पणाला लावणे - जीवावर उदार होणे, मृत्यूची पर्वा न करणे.
•  हाडाला खिलणे - पक्का होणे.
•  तोंड दाखवणे - भेटणे, समोर येणे.
•  तोंड लागणे - सुरवात होणे.
•  तोंडपाटीलकी करणे - काहीही कृती न करता नुसती बडबड करणे.
•  दातओठ खाणे - अतिशय संतापणे
•  दातखिळी बसणे - गप्प बसणे, निरुत्तर होणे.
•  दात विचकणे - याचना करणे.
•  नजरेत भरणे - आवडणे.
•  देह कारणी लावणे - चांगल्या कामासाठी देह झिजवणे.
•  देहभान हरपणे - स्वतः ला विसरून जाणे. 
•  नाक खाली ठेवणे - गर्व नाहीसा होणे.
•  नाक ठेचणे - खोड मोडणे.
•  पाठीस लागणे - एकसारखा पिच्छा पुरवणे.
•  पाय काढणे - निसटणे.
•  पायांनी चालत येणे - विनाकष्ट प्राप्त होणे.
•  काळजाने ठाव सोडणे - धीर खचणे.
•  गळ्याला तात लावणे - फार मोठ्या संकटात लोटणे.
•  गळा मोकळा करणे - संकटातून मोकळे करणे.
•  गळी उतरणे - मनावर बिंबणे 
•  छातीचा कोट करणे - धैर्याने तोंड देणे. 
•  जीभ चाटणे - आशाळभूतपणे पाहणे.
•  जिभेवर असणे - पूर्णपणे माहीत असणे.
•  जीव लावणे - माया लावणे.
•  जीवावर बेताने - जीव धोक्यात येणे.
•  जीवाची तमा न करणे - प्राणाची पर्वा न करणे.