Action cards/Strings of actions.

मित्रांनो, प्रत्येक विद्यार्थी  ( इंग्रजी) भाषेवर प्रभुत्व मिळवू शकतो. भाषा अधिक रंजक वाटू शकते, असा विश्वास शिक्षकांच्या मनात असेल तरच भाषा विषयी विद्यार्थ्यांच्या मनातील भीती व अपयशाच्या भावनेचे निराकरण करता येऊ शकते. यासाठी शिक्षकांचे सक्षमीकरण होणे खूप महत्त्वाचे आहे.
             वर्गात चर्चेद्वारा व कृतिद्वारा भाषा विकास करण्याबाबत अभ्यासक्रम आग्रही आहे, त्यामुळे वर्गात स्पर्धेपेक्षा सहकार्याची भावना वाढीस लागेल व ते पूरक होईल अशी आशा आहे. विविध मूल्यांच्या विकासासाठी अध्ययन ही फार मोठी संधी आहे.
            कृति(Activity) तर खेळ आणि कामाशीही नाते जोडते. विविध शैक्षणिक साधनांचा वापर अध्ययनात रंजकता निर्माण करतो. शैक्षणिक साहित्यामुळे ज्ञानरचनावादी अध्ययन घडून येण्यास नक्कीच मदत होते.
           असाच इयत्ता ३ री व ४ थी या इयत्तेसाठी "इंग्रजी" या विषया अंतर्गत Action Words/Strings of Actions हा उपक्रम राबविला. प्रत्येक विद्यार्थ्यांला  बरणीतील/टोपलीतील प्रत्येकी एक शब्दपट्टी घेण्यास सांगून त्या दोन्ही शब्दांपासून अर्थपूर्ण छोटे-छोटे वाक्य तयार करण्यास सांगितले.  जसे Come here, Run around व त्या प्रमाणे कृति करण्यास सांगितली असता विद्यार्थी  त्या अर्थपूर्ण वाक्याप्रमाणे सहज कृति करू लागले.
 
 या उपक्रमातून साध्य होणारी उद्दिष्ट्ये~
(०१) वाचन शब्द संपत्तीत कमाल वाढ करणे. (०२) सूचनांवर आधारित कृति करणे वा खेळ खेळणे.
(०३) सार्वजनिक ठिकाणी दिलेल्या वा श्रवण केलेल्या तसेच लिखित सूचना व संदेश समजणे. (०४) कृतित सहभागी होण्यामुळे समाधान वाटणे. (०५) नविन माहितीचे आकलन होणे व नविन माहिती मिळाल्याचा आनंद वाटणे.
(०६) गटात आपुलकीची भावना निर्माण होणे. (०७) सूचनांवर आधारित योग्य कृति केल्याचा अभिमान वाटणे.
(०८) वाक्यांचे निरिक्षण करणे व त्या शब्दांच्या बदललेल्या अर्थासंबंधी गटात चर्चा करणे.
(०९) नविन ज्ञानाचा आनंद होणे.
(१०) नाविण्यपूर्ण वाक्य तयार करताना/केल्यामुळे स्व निर्मितीचा आनंद होणे.

लेखन - श्री.संतोष मनवर

*वाचन पाटी च्या साहाय्याने विविध उपक्रम*

*वाचन पाटी च्या साहाय्याने विविध उपक्रम*

✅(०१)गोट्या(विविध रंगी कंच्या) च्या साहाय्याने संख्या वाचन करणे.

✅(०२) दोन गोट्यांच्या साहाय्याने एक अंकी, दोन अंकी, .........बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकार  क्रिया करणे.

✅(०३) दोन गोट्यांच्या साहाय्याने लहान-मोठी संख्या ठरविणे.

✅(०४) गोट्यांच्या साहाय्याने कप्प्यातील सर्वात लहान, सर्वात मोठी संख्या सांगणे.

✅(०५) तीन/चार/पाच गोट्या टाकून कप्प्यातील संख्यांचा चढता क्रम, उतरता क्रम ठरविणे.

✅(०६) गोट्याच्या साहाय्याने कप्प्यातील संख्यांचे वाचन व लेखन करणे.

✅(०७) गोट्यांच्या साहाय्याने कप्प्यातील सम-विषम संख्या ओळखून सांगणे.

*संख्या वाचन पाटीवरून असे बरेचसे गणिती उपक्रम हसत-खेळत घेता येतात.
मिञांनो सदरील साहित्यापासून आपल्याला गणित, मराठी व इंग्रजी विषयासाठीचे उपक्रम घेता येतात. मराठी विषयासाठीचे इयत्ता १ ली साठी  अक्षरबोध होण्यासाठी प्रत्येक घरात(कप्प्यात) विविध अक्षरे ठेवून एक गोटी सोडण्यास सांगावी, गोटी ज्या घरात जाइल त्या घरातील अक्षराचे वाचन व लेखन करूण घ्यावे. याप्रमाणे प्रत्येक घरातील अक्षरांचे वाचन होईल. तसेच घरात विविध शब्द  ठेवून एक गोटी सोडून ज्या घरात गोटी जाइल त्या घरातील शब्द मुलांकडून वाचून व लिहून घ्यावा.एक एक याप्रमाणे प्रत्येक घरातील अक्षरे, शब्दांचे वाचन व लेखन करता येईल. तसेच इंग्रजी विषयांसाठीची अक्षरे, शब्दांचे वाचन लेखन करता येईल.

      गणित विषयासाठी गोट्यांच्या साहाय्याने संख्यांचे वाचन करताना ९/१० गोट्या एकदाच सलग सोडायच्या, गोट्या ज्या ज्या घरात जाइल त्या त्या प्रमाणे संख्यांचे वाचन करता येते.(जसे- एककाच्या घरात ४ गोट्या, दशकाच्या घरात २गोट्या, शतकाच्या घरात ७गोट्या व हजार स्थानच्या घरात ८गोट्या गेल्या तर ८७२४ ही संख्या तयार होईल.) बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार व भागाकार क्रिया करताना प्रत्येक घरात विविध संख्या ठेवा किंवा संख्यांऐवजी ३०/४० गोट्या एकदाच सलग सोडा ज्या घरात जेवढ्या गोट्या जाईल तेवढी संख्या वहीवर तयार करा, आता दोन रंगीत किंवा मोठी गोटी एक एक याप्रमाणे सोडा ती ज्या घरात जाइल त्या घरातील संख्या घेऊण बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार व भागाकार क्रिया करता येईल. (सुरूवातीला एक गोटी सोडायची, ती गोटी ज्या घरात जाईल ती संख्या घ्यायची व नंतर दुसरी गोटी सोडायची ती ज्या घरात जाईल ती संख्या घ्यायची)

    याप्रमाणे आपल्याला गोट्यांच्या साहाय्याने लहान-मोठी संख्या, सर्वात लहान-सर्वात मोठी संख्या, संख्यांचा चढता क्रम-उतरता क्रम, सम संख्या-विषम संख्या, संख्यावरून अपूर्णांक असे बरेचसे उपक्रम घेता येतात.   

 हे शैक्षणिक साहित्य प्लायवूड, ड्राॅइंग पेपर, फेवीकाॅल , अर्धा इंची खिळे इत्यादिच्या सहाय्याने तयार केले. खर्च फक्त १०₹.

*मित्रांनो वर्गाच्या काठिण्य पातळीनुसार या शैक्षणिक साहित्यातील घरांची(कप्प्यांची) लांबी/संख्या वाढवता येते.*

*शैक्षणिक साहित्य निर्मिती~ संतोष मनवर.*

मित्रांनो प्रस्तुत/सदरील शैक्षणिक साहित्याच्या सहाय्याने आणखी कोणते उपक्रम घेता येत असतील तर त्या संदर्भाने अवगत व्हावे.🙏🏻🙏🏻

समानार्थी शब्द- मनोरंजक खेळ

           उपक्रम - *समानार्थी शब्द.*

*व्याख्या*~ *जेव्हा एक शब्द दुसर्‍या शब्दाचा समान अर्थ सांगतो, तेव्हा दोन्ही शब्दांना आपण समान अर्थाचे शब्द म्हणतो.(* हे विद्यार्थांच्या लक्षात आणून द्यावे.)

*कार्यवाही*
१) चित्रे व त्या चित्राखाली त्या त्या चित्राला अनुसरून समान अर्थाचे शब्द लिहावे व वाचनाचा भरपूर सराव करून घ्यावा. जसे उदा.- *(🌳झाड, वृक्ष) (🌸 फूल, पुष्प, सुमन) (🌞 सूर्य, रवी, भास्कर)( 🌍 पृथ्वी, धरातल, वसुंधरा)*
२) विद्यार्थांचे दोन गट करा.
३) सुलभकाने चित्र दाखवायचे व एका गटाने त्या चित्रासाठी एक शब्द सांगायचा तर दुसर्‍या गटाने त्या शब्दाचा समान अर्थी शब्द सांगायचा.
४) पुन्हा सुलभकाने दुसरे चित्र दाखवून दुसर्‍या गटाला शब्द सांगण्यासाठी संधी द्यावी व पहिल्या गटाने त्या शब्दाचा समान अर्थी शब्द सांगावा.
५) याप्रमाणे दोन्ही गटाला समान संधी द्यावी.
६)  जो गट सर्वात जास्त उत्तर देईल त्या गटाला विजयी घोषित करावे.
        याप्रमाणे हा उपक्रम/खेळ घ्यावा.

संकल्पना व लेखन~संतोष मनवर.